رسوب شناسی شیمیایی نهشته های ساحلی جزیره هرمز

چکیده جزیره هرمز در مدخل ورودی خلیج فارس و دریای عمان واقع شده است. این جزیره نماد فرآیند دیاپیریسم در ایران به ویژه در مورد نهشته های سری هرمز است. با توجه به موقعیت قرار گیری جزیره هرمز و نقش پدیده گنبد نمکی در شکل گیری آن از یک سو و نظر به برنامه های توسعه ای میان مدت تا بلند برای این جزیره، شناخت ترکیب و ویژگی های شیمیایی، نهشته های ساحلی آن اهمیت فراوان دارد. از این رو این پژوهش، به بررسی و مطالعه رسوب شناسی شیمیایی نهشته های ساحلی جزیره هرمز پرداخته است. بررسی های رسوب شناسی، ژئوشیمی و زیست محیطی در زمستان سال 1391 انجام گردید. در این بررسی تعداد 27 نمونه رسوب سطحی از 9 ایستگاه ساحلی و 20 نمونه از رخنمون ها و گراول های موجود در ساحل برداشت گردید. پس از آنالیز های دانه بندی، کلسی متری، آنالیز شیمیاییxrf، آنالیزفازی xrd، کانی شناسی رس ها(xrd)، پتروگرافی و جداسازی کانی های سنگین با محلول بروموفرم نتایج ذیل حاصل گردید. بررسی های رسوب شناسی حاکی از وجود ذرات دانه متوسط(0625/0-2 میلیمتر) با جورشدگی و گردشدگی خوب و کرویت ضعیف می باشد. نوع رسوبات غالبا ماسه و ماسه گراولی می باشد. کانی های تشکیل دهنده رسوبات شامل کلسیت، کوارتز، فلدسپات، پلاژیوکلاز، آراگونیت، دولومیت و هالیت می باشد. کانی شناسی رس ها نشان می دهد که کانیهای رسی ایلیت و کائولینیت، رس های غالب منطقه می باشند. جداسازی کانی های سنگین با استفاده از محلول بروموفرم منجر به شناسایی کانی های هماتیت، مگنتیت، الیژیست، مارتیت، لیمونیت، آپاتیت، زیرکن، پیروکسن، اپیدوت، فلوریت، گوتیت و باریت در رسوبات شد. بررسی های زیست محیطی نشان داد عناصر روی، مس، نیکل، وانادیوم و سرب ازنظر مقدار فاقد آلودگی و عناصر کروم و آرسنیک از آلودگی برخوردارند. آلودگی عنصر آرسنیک به فعالیت معدنی خاک سرخ و آلودگی کروم به آلوگی های نفتی نسبت داده شد. بررسی های سنگ شناسی، آنالیز ژئوشیمیایی به روش xrf، تجزیه و تحلیل ضرایب همبستگی به همراه آنالیز خوشه ای نشان می دهد که منشاء رسوبات در دو دسته کلی قرار می گیرند که عبارتند از: الف) فرسایش واحدهای سنگی رخنمون یافته در جزیره وب) منشاء شیمیایی و بیوشیمیایی . منشاء عنصر کروم به صادرات کانی کرومیت و آلودگی های نفتی که در رسوبات ساحلی این جزیره وجود دارد مربوط می باشد. در این پژوهش نقشه توزیع پراکندگی عناصر در رسوبات ساحلی جزیره هرمز تهیه گردید. کلمات کلیدی: جزیره هرمز، نهشته های ساحلی، رسوب شناسی شیمیایی.